z czymś tam
  • O załatwianiu i wyrabianiu dokumentów
    11.12.2015
    11.12.2015
    Szanowni Państwo,
    zwracam się z prośbą o pomoc w doborze/wymianie słowa, które jest mi niezbędnie potrzebne w pracy. Otóż pracuję w biurze, do którego należy składać stosowne dokumenty, informuję również zainteresowanych o procedurze załatwienia tych dokumentów i tutaj pojawia się mój problem: mówię wyrobić dokumenty lub załatwić (bardzo mi z tym źle). Nie chcę i nie będę już mówić, że klient ma sobie załatwić jak potrzebę albo wyrobić jak ciasto. Czym te słowa zastąpić?
    Serdecznie, V
  • rada nadzorcza czy Rada Nadzorcza?
    16.10.2003
    16.10.2003
    Dzień dobry,
    Czy Rada Nadzorcza musi byc pisana wielkimi literami? Czy tylko w połączeniu z nazwą – np. „Rada Nadzorcza Kompanii Węglowej”? Czy zapis „rada nadzorcza Kompanii Węglowej” jest błędny?
    Dziękuję.
  • ruch jak na…
    27.04.2023
    12.02.2009
    Witam!
    Chciałbym zapytać o etymologię sformułowania ruch jak w Paryżu na wsi? Spotkałem się także ze zwrotem ruch jak w Paryżu na wiosnę – podobnież odwołującego się do migracji ludności podczas Wiosny Ludów.
    Będę wdzięczny za odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Sebastian
  • super i ekstra
    23.11.2012
    23.11.2012
    Szanowna Poradnio,
    przedrostki super i ekstra zapisujemy łącznie z innymi wyrazami – było o tym już nieraz. W WSO PWN to reguła [148], lecz nie ma tam przykładów połączeń z czasownikami. W Waszej Poradni przewinął się chyba tylko jeden – superwizjujemy. Mam jednak ogromny opór w łączeniu super i ekstra z czasownikami i imiesłowami (np. Ale super wyglądasz! czy ekstra napisane). Toteż proszę o poradę w sprawie pisowni owych dwóch „inkryminowanych” cząstek.
    Z poważaniem
    Aleksander Durkiewicz
  • świadek koronny

    4.11.2023
    4.11.2023

    Skąd pojawił się w polszczyźnie termin świadek koronny? Sama instytucja ma ponoć korzenie w prawodawstwie anglosaskim, ale tam nazywa się „King's/Queen's evidence” (czyli „świadek króla/królowej”), ewentualnie "state's evidence" w Ameryce („świadek stanu” albo „państwa”). Czy nasz zwrot jest wobec tego kalką z innego języka (np. niemieckiego „Kronzeuge”)?

  • trójka osób?
    10.04.2015
    10.04.2015
    Czy sformułowanie „Mamy trójkę osób” jest poprawne?
  • urwipołeć
    8.02.2012
    8.02.2012
    Dzień dobry!
    Mój tata często używał wobec moich braci i mnie określenia urwipołcie. Chciałam się zapytać o pochodzenie tego słowa. Czy ma ono coś wspólnego z urywaniem poły (np. płaszcza)?
    Pozdrawiam
  • wchodzić, wjeżdżać, schodzić, zjeżdżać
    22.03.2017
    22.03.2017
    Szanowni Państwo,
    mam pewną uwagę odnośnie do porady nt. pleonazmów. Otóż autorka pisze:

    Nie wszystkie jednak konstrukcje redundantne są błędne – nie uznalibyśmy na przykład za niepoprawne zdań: Zszedł schodami na dół czy Wjechał windą na górę (a przecież nie można zjechać schodami do góry czy zejść windą na dół – schodzi się zawsze schodami, na dół, a wjeżdża się tylko windą, i tylko do góry.


    Zgadzając się co do meritum – wymienione konstrukcje są prawidłowe – pozwolę sobie zakwestionować ich pleonastyczny charakter. Przynajmniej w niektórych kontekstach.
    • Schodami jak najbardziej można zjechać. Czasem nie trzeba nawet dodawać, że chodzi o schody ruchome (którymi skądinąd można także zejść, jeśli chwilowo nie działają).
    • Można zbiegać po schodach i jest to zdecydowanie coś innego niż schodzić.
    • Schodzić i wchodzić można po trapie, po drabinie, po zboczu itp. Miewa to znaczenia dla odmalowania sytuacji przed oczyma wyobraźni odbiorcy. Np. dziecko wbiegło na szczyt pagórka po zboczu, a jego opiekun spokojnie wszedł po prowadzących tam schodach.
    • Określenie na dół oznacza w tym przypadku najniższe piętro (poziom), a zatem sprecyzowanie, że schodzi się na dół wyklucza pewne możliwości, np. zejście z 3. piętra na 2. lub na półpiętro.
    Z serdecznymi pozdrowieniami
    A.
  • wielko- czy wielonakładowy?
    6.01.2011
    6.01.2011
    W Wielkim słowniku ortograficznym PWN pod red. E. Polańskiego są wyrazy wielkonakładowy, wielonakładowy i wielonakładówka (nie ma natomiast wielkonakładówki). Przymiotnik z cząstką wielko- jest zrozumiały i potwierdzony w Uniwersalnym słowniku języka polskiego pod red. S. Dubisza (PWN). Co oznaczają pozostałe dwa wyrazy, te z cząstką wielo-? Gazeta o wielkim nakładzie to będzie wielo- czy raczej wielkonakładówka?
  • wyszukiwać
    3.12.2008
    3.12.2008
    Z jakim przypadkiem łączy się wyszukać/wyszukiwać? Czy przejście z form osobowych na imiesłów może zmienić łączliwość (co do przypadka), podobnie jak zmienia ją czasem zaprzeczenie czasownika?
    Cytat z jednej książki: „Kuter (…) pokręcił dziobem, wyszukując tarczę cumowniczą” – czy biernik jest tu właściwy? Imiesłów współczesny sugeruje, że chodzi o niedokonane wyszukiwać. Gdyby autor zdania użył synonimicznego szukając, znalazłby się tam dopełniacz.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego